Soruşturma ve Kovuşturma Evresinde Şüpheli ve Sanık Hakları Nelerdir?

Her Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı herhangi bir suç şüphesi altında bulunduğu andan itibaren Anayasamızdan ve Ceza Muhakemesi Hukukumuzdan kaynaklanan haklarını bilmelilerdir. Şüphelilerin veya sanıkların da bu haklarının dayanak noktasını oluşturan kanuni düzenlemeler çerçevesinde gerek kendileri gerekse avukatları tarafından savunmaları sağlanabilmelidir.

Şüpheli ve sanık hakları ile ilgili düzenlemelerin kanuni dayanağı Anayasamız ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu oluşturmaktadır. CMK’nın tanımlar kısmını oluşturan 2.maddesinde “Şüpheli: Soruşturma evresinde, şuç şüphesi altında bulunan kişiyi,”, “Sanık: Kovuşturmanın başlamasından itibaren hükmün kesinleşmesine kadar, suç şüphesi altında bulunan kişiyi,..” ifade eder şeklinde tanımlanmıştır.

Soruşturma aşaması kanuna göre yetkili mercilerce suç şüphesinin öğrenilmesinden iddianamenin kabulüne kadar geçen evreyi ifade etmektedir. (CMK m.2/1-e). Soruşturma aşamasında iddia makamı delilleri toplar, şüphelileri tespit eder ve suç iddiasını oluşturur. İddia makamı tarafından yapılan araştırma sonucunda tespit edilen şüpheliler ile ilgili suç şüphesi yeterli düzeye ulaşırsa iddianame düzenlenerek kamu davasının açılması sağlanır. Tespit edilen şüpheliler ile ilgili şüphe yeterli düzeye ulaşmaz ise cumhuriyet savcısı tarafından iddianame düzenlenmeden, kovuşturmaya yer olmadığına dair karar (KYOK) verilerek dosya kapatılır.

Kovuşturma aşaması ise, iddianamenin kabulüyle başlayıp, hükmün kesinleşmesine kadar geçen evreyi ifade etmektedir. (CMK m.2/1-f). Kovuşturma aşamasına geçilebilmesi için soruşturma aşamasının tamamlanması ve iddianamenin kabul edilmesi gerekmektedir. Bu aşamada iddianameyi kabul eden mahkeme tarafından iddianameye konu olayla ilgili sanığın yargılaması gerçekleştirilir. Sanığın yargılaması sonucunda mahkeme tarafından karara varılmasıyla ise kovuşturma süreci tamamlanmış olur.

Soruşturma ve Kovuşturma Evrelerinde Şüpheli ve Sanığın Başlıca Hakları;

1. Haklarını ve isnadı öğrenme hakkı,

2. Savunma hakkı,

3. Yakınlarına haber verme hakkı,

4. Müdafiden yararlanma hakkı,

5. Tercümandan yararlanma hakkı,

6. Susma hakkı,

7. Kişinin kendisinin veya yakınlarını suçlayıcı beyanda bulunmaya zorlanamama hakkı,

8. Kişinin lehine olan delillerin toplanmasını talep etme hakkı,

9. Masumiyet karinesinden yararlanma hakkı ve şüpheden sanık yararlanır ilkesi,

10. Adil ve makul sürede yargılanma hakkı,

11. Dosyayı inceleme hakkı,

12. Lekelenmeme hakkı,

13. Hakim veya bir adli makam önüne çıkma hakkı ve itiraz haklarından oluşmaktadır.

Ceza hukukundan kaynaklanan soruşturma ve kovuşturma evrelerinde haklarımızı korumak mağduriyet yaşamamak için alanında uzman avukatların hukuki yardımıyla ceza hukuku davalarının takip edilmesi gerekmektedir. TNC Hukuk & Danışmanlık olarak iş hukukundan kaynaklanan dava süreçlerinde uzman ekibimizle sizlere en iyi hukuki çözümleri sunmak için çalışmalarımızı sürdürmekteyiz. Hukuki danışmanlık için iletişim bilgilerimiz şunlardır;

• Telefon: 0(224) 272 52 52

• E-posta: tnchukukdanismanlik@gmail.com

• Adres: Demirtaşpaşa Mahallesi, Celal Bayar Caddesi, A. Fikri Bozkaya ÖRKAP İş Merkezi No: 12/205 Osmangazi / BURSA